برند تجاری یا علامت تجاری، نشانهای است که یک برند را از سایر محصولات مشابه موجود در بازار متمایز میکند. به عبارت دیگر، تولیدکنندگان از این علائم تجاری برای معرفی خود به مصرفکنندگان استفاده میکنند. به طور کلی ثبت برند جز در موارد تعیین شده توسط قانون، اختیاری است.
بر طبق ماده ۱ قانون ثبت علائم تجاری، این علامت، شامل تصویر، عدد، مهر، نقش و هر چیزی است که موجب تمایز و تشخیص یک محصول یا خدمت از سایر محصولات میشود. بر این اساس، افراد برای انتخاب نوع و سبک علامت تجاری خود محدودیتی ندارند و میتوانند در این زمینه مبتکرانه عمل کنند.
علامت بر طبق ماده ۳۰ قانون ثبت علائم تجاری سال ۱۳۸۶ علامت به معنی نشانی است که کالا یا خدمت اشخاص حقیقی یا حقوقی را از یکدیگر مجزا و متمایز کند.
علیرغم اینکه ثبت برند به طور کلی اجباری نیست، تنها کسانی که علامت خود را ثبت کرده باشند میتوانند نسبت به استعمال انحصاری آن ادعایی داشته باشند. در نتیجه اگر تجار علامت تجاری خود را ثبت نکنند، سایر رقبا میتوانند از برند تجاری آنها تقلید کنند و این امر میتواند حتی موجب تقلب شود.
برای ثبت شرکت و آغاز فعالیتهای تجاری بینالمللی، دریافت کارت بازرگانی الزامی است که امکان واردات و صادرات کالا را فراهم میکند و باید پس از ثبت شرکت از اتاق بازرگانی اخذ شود.
به موجب قانون در موارد زیر ثبت برند اجباری است:
- داروهای اختصاصی طبی و دامپزشکی که با نسخه یا بدون نسخه پزشک قابل استفاده هستند.
- مواد غذایی که در ظروف و بستهبندی مخصوص ارائه و عرضه میشوند. مانند کنسرو، آرد، چای، شکلات، پنیر، مربا، روغن، کره، آبنبات، ترشی و غیره.
- مشروبات الکلی و غیر الکلی، آب گازدار، آب معدنی، شربت، انواع آبمیوه و آب جو
- لوازم آرایشی که به طور مستقیم روی پوست انسان استفاده میشود. مانند صابون، ادکلن، هرنوع خمیر، پماد، پودر، عطر یا محلول.
بر همین اساس تمام محصولات خارجی یا داخلی طبی، دارویی و غذایی که شامل این موارد باشند، باید دارای علامت تجاری ثبت شده باشند. لازم به ذکر است که روی برچسب این محصولات باید به اسم تجاری و نشانی و محل ساخت محصول و شماره ثبت آن در ایران اشاره شود. این اطلاعات باید کاملا خوانا باشد. دلیل تاکید بر ذکر شماره ثبت و اطلاعات سازنده، اهمیت سلامت مصرفکنندگان است. به عبارت دیگر این موارد ذکر شود تا در صورتی که مقررات بهداشتی و ایمنی رعایت نشده بود، امکان تعقیب تولیدکننده وجود داشته باشد.
این برچسب باید به نحوی به محصول متصل شده باشد که امکان برداشتن آن از روی ظرف و بستهبندی کالا به سهولت وجود نداشته باشد و اگر یک محصول خارجی است باید شماره و تاریخ اجازه فروش در ایران نیز در آن قید شده باشد.
در محصولات خارجی ممکن است برچسب حاوی این اطلاعات به زبان فارسی نباشد، گرچه تولیدکننده میتواند در صورت تمایل از توضیحات فارسی نیز استفاده کند.
تقاضای ثبت برند باید به زبان فارسی و در سه نسخه روی فرمهای مخصوص ارائه شده توسط اداره ثبت شرکتها و مالکیت صنعتی، آماده شود.
ثبت برند، ثبت علامت تجاری شرکت و ثبت اختراعات باید در اداره ثبت شرکتها و مالکیت صنعتی انجام شود. این اداره مانند یک شعبه از دادگاه شهرستان تهران است، به همین دلیل قادر خواهد بود که در مورد تایید یا رد علامت تجاری مانند شعبه دادگاه شهرستان تصمیم بگیرد.
برای ثبت برند میتوان بدون مراجعه به اداره ثبت، از طریق سامانه iripo.ssaa.ir اظهارنامه ارسال کرد. به این منظور لازم است که مدارک مورد نیاز در سایت آپلود شود.
مدارک مورد نیاز برای ثبت برند به شرح زیر است:
- اشخاص حقیقی : شناسنامه، کارت ملی، کارت بازرگانی، کپی مجوز فعالیت
- اشخاص حقوقی: کپی شناسنامه و کارت ملی، کپی روزنامه تاسیس و آخرین تغییرات شرکتها ، کپی مجوز فعالیت، کارت بازرگانی
لازم به ذکر است که ارائه کارت بازرگانی تنها زمانی الزامی است که در علامت تجاری مورد نظر شما، از حروف لاتین استفاده شده باشد. در غیر اینصورت نیازی به ارائه کارت بازرگانی نیست. افزون بر این، منظور از مجوز فعالیت، هر مدرکی است که دال بر جایز بودن فعالیت باشد. این مدرک ممکن است جواز تاسیس، پروانه بهرهبرداری و یا پروانه ساخت باشد.
ثبت برند تجاری امر بسیار مهمی است که برای انجام آن باید حتما از مشاوران ثبتی راهنمایی بگیرید. در دنیای تجارت، از دیرباز، برندها و نشانهای تجاری نقش پر رنگی ایفا کردهاند. تولیدکنندگان و تجار به کمک نام تجاری، محصولات خود را به مخاطبانشان معرفی میکنند. امروزه این مساله اهمیت بیشتری پیدا کرده است. به نحوی که بسیاری از کسب و کارها دارای نامهای تجاری مشهور و معتبر هستند و مصرفکنندگان در خرید محصولات آنها تردید نمیکنند.
بهتر است برای ثبت برند، خلاقانه عمل کنید و به سراغ نامها و آرمهایی بروید که جدید و مبتکرانه هستند و به راحتی در ذهن مخاطب باقی میمانند.
