تولیدکنندگان کالا و ارائه کنندگان خدمات و به طور کلی همه افرادی که صاحب کسب و کاری هستند، برای فعالیت تجاری و اقتصادی در سطح داخلی یا بین‌المللی به یک برند ثبت شده نیاز دارند. برند و نام تجاری کالا و خدمت موردنظر را به مصرف‌کنندگان معرفی می‌کند و موجب تمایز آن از سایر محصولات مشابه می‌شود. برند یا علامت تجاری، ارزش مادی و معنوی دارد و ثبت برند از سو استفاده‌های احتمالی جلوگیری می‌کند و موجب تسهیل تجارت به خصوص در سطح بین‌المللی می‌شود.
بنابراین، در اهمیت ثبت برند تجاری و آثار آن تردیدی وجود ندارد. اما یک سوال مهم که عموما پرسیده می‌شود این است که آیا الزاما برای صادرات کالا باید یک برند ثبت شده داشته باشیم؟ در این مقاله به بررسی زوایای مختلف ثبت برند می‌پردازیم و به این سوال پاسخ می‌دهیم.
برای ثبت شرکت و آغاز فعالیت‌های تجاری بین‌المللی، دریافت کارت بازرگانی الزامی است که امکان واردات و صادرات کالا را فراهم می‌کند و باید پس از ثبت شرکت از اتاق بازرگانی اخذ شود.
صادرات به چه معناست؟
به انتقال کالا از یک کشور به کشور دیگر صادرات گفته می‌شود. اگر کالا از یک کشور به کشور دیگر وارد شود، آن کالا وارداتی است و اگر از کشور خارج شود، کالای صادراتی است. کالاهای صادراتی و وارداتی به سه دسته تقسیم می‌شوند:
- کالاهای مجاز
کالایی که طبق قانون جابه‌جا می‌شود و مجوز نیاز ندارد.
- کالاهای ممنوع
کالایی که به موجب قانون و یا شرع، واردات یا صادرات آن ممنوع است و حتی با مجوز نیز امکان‌پذیر نیست. مانند مشروبات الکی.
- کالاهای مشروط
کالایی که واردات یا صادرات آن به کسب مجوز نیاز دارد. مانند دارو که به مجوز از سوی وزارت بهداشت نیاز دارد.
برای کالاهای صادراتی، تنها در صورتی می‌توان از حمایت‌های بین‌المللی بهره‌مند شد و تحت پوشش قانون قرار گرفت که برند مورد نظر علاوه بر داخل کشور، ثبت بین المللی علائم تجاری و مادرید انجام شده باشد. گاهی ممکن است متقاضی، برای برند خود از زبان لاتین استفاده کند، این کار مانعی ندارد اما باید بر طبق مقررات مربوطه و بر اساس قانون و با ارائه کارت بازرگانی انجام شود.
برای ثبت برند لاتین، به جز استعلام برند در داخل ایران و در میان برندهای فارسی، باید به مقررات بین‌المللی برای ثبت برندهای لاتین در سطح بین‌المللی نیز توجه شود. برند لاتین انتخابی شما باید با استانداردهای معاهده مادرید و پروتکل الحاقی آن تطابق داشته باشد. نکته لازم به ذکر این است که ثبت برند لاتین در سطح داخلی و بین‌المللی، با موضوع ثبت برند بین‌المللی متفاوت است.
برای ثبت برند لاتین باید مدارک زیر را ارائه کنید:
- اظهارنامه ثبت برند لاتین
- ارائه نمونه برند لاتین در ابعاد ۶ در ۶
- کارت بازرگانی حقوقی یا حقیقی
- مدارک شرکت یا مدارک شخص حقیقی متقاضی
هر کالایی با توجه به نوع آن مجوز خاصی برای صادرات نیاز دارد.
روش اخذ مجوز صادرات برای کالاهای مختاف متفاوت است. این مجوز توسط ارگان‌های مختلف ارائه می‌شود.
برای مثال می‌توان به ورازت بهداشت، کشاوری، صنعت و معدن و تجارت و یا سازمان ملی استاندارد اشاره کرد.
برای مثال صادرات دارو منوط به دریافت مجوز از سوی وزارت بهداشت است. برای صادرات برخی از کالاها به اخذ کارت بازرگانی نیاز است. صادرکنندگانی که کارت بازرگانی ندارند می‌توانند از شرکت‌هایی که کارت بازرگانی و مجوزهای لازم را دارند برای صادرات کمک بگیرند و این کار را با همکاری آن‌ها انجام دهند.
به طور کلی لازم به ذکر است که قوانین مربوط به صادرات و واردات، بسته به نوع محصول و مبدا و مقصد آن متفاوت خواهد بود. در نتیجه قانون مربوطه با توجه به نوع کالا و شرایط صادرات و مقصد مورد نظر، تعیین می‌شود.
برای مثال هر کشوری قوانین خاص خودش را برای بررسی و تایید سلامت کالاهای وارداتی دارد.
صادرکننده باید این قوانین را بشناسد و تاییدیه‌ها و مدارک مورد نیاز برای کالای خود را تهییه کنند.
برای مثال صادرات خرما که جز مواد غذایی محسوب می‌شود باید تابع قانون کشور مبدا و مقصد باشد. در صورت نیاز باید آزمایش‌هایی روی این محصول انجام شود تا از صحت و سلامت و تطابق آن با استانداردهای غذایی اطمینان حاصل شود.
علاوه بر این لازم به ذکر است که برای صادرات برخی محصولات باید تعرفه صادرات پرداخت شود. این در حالی است که صادرات برخی دیگر از محصولات مانند خرما، نیازی به پرداخت تعرفه صادرات ندارند. البته این قوانین ممکن است با توجه به وضعیت اقتصادی کشور تغییر کند.
