نکاتی که در ادعانامه ثبت اختراع باید رعایت شود

ما در موسسه ثبت اختراع سفیر صلح قصد داریم به بررسی ادعانامه ثبت اختراع بپردازیم. برای تکمیل اظهارنامه ثبت اختراع، یکی از موارد مهم در آن، ادعانامه ثبت اختراع است که باید در نوشتن آن دقت زیادی داشته باشیم.

زمانی که فردی چیزی را بسازد که از ابتدا ساخته ذهن و فکر خود بوده و قبلا کسی آن را نساخته باشد به آن اختراع می‌گویند و از زمانی که به صورت یک فکر بوده و تا زمانی که به طور کامل ساخته شده را فرآیند اختراع می‌گویند.

حال می‌دانیم برای این که آن اختراع منحصر به فرد شود و آن را به نام مخترع خود بشناسند، باید آن را در سازمانی به ثبت رساند تا افراد سودجو نتوانند از آن سوءاستفاده کنند. در موقع ثبت اختراع، به فرد مخترع سندی می‌دهند که به آن ورقه اختراع می‌گویند.

در واقع ورقه اختراع، همان سندی است که فرد مخترع می‌تواند برای زمان محدودی، بهره برداری انحصاری از آن اختراع داشته باشد و رقبا نتوانند از آن اختراع به نفع خود استفاده کنند. پس زمانی حق انحصاری اختراع وجود دارد و مورد حمایت است که اختراع فوق، طبق قوانین به ثبت رسیده باشد. بنابراین اگر اختراعی به ثبت نرسیده باشد، هر شخصی می‌تواند از آن برای تولیدات خود استفاده کند.

باید بگوییم که منظور از ادعانامه، همان حدود حمایتی یک اختراع است. چون همان‌طور که گفتیم ادعانامه، برای یک اختراع ثبت شده، بسیار مهم است. چون اگر به درستی تنظیم نشود، می‌تواند حتی یک اختراع خیلی ارزشمند را به اختراعی بی ارزش تبدیل کند.

در ادعانامه ثبت اختراع، اولین گام این است که مشخص شود اختراع فوق معتبر است یا خیر؟ یعنی این که اختراع فوق تقلید یا مشابه اختراع دیگری نباشد و همچنین حقوق آن نقض نشده باشد.

در ضمن برای ثبت اختراع، فرد مخترع باید ادعانامه ثبت اختراع را طبق قانون ملی، به اداره ثبت اختراع تسلیم کند. زیرا با وجود یک سری موارد استاندارد یکسان، فرمت و چگونگی تنظیم ادعانامه ثبت اختراع برای هر کشوری متفاوت است

در ادعانامه ثبت اختراع، مخترع و یا همان متقاضی با بیان ادعاها، محدوده و قلمرو حق انحصاری اختراع خود را مشخص می‌کند. باید بگوییم از نظر مخترع ادعاها، قلب اختراع هستند. چون مخترع می‌تواند با مشخص کردن قلمرو اختراع خود، محدوده و میزان حمایت حقوقی خود را مشخص کند.

همان‌طور که گفتیم ادعانامه اختراع یک نوع پشتوانه حقوقی برای اختراع محسوب می‌شود. زمانی که نیاز به استفاده علمی از آن حقوق باشد و یا اگر نیاز شود که در دادگاهی مطرح شود، مهمترین قسمتی که بررسی می‌گردد، ادعانامه است.

محور ادعانامه همان عنصر اختراعی است که به آن ویژگی فنی قابل حمایت یا نکته نوآورانه نیز می‌گویند.

در واقع عنصر اختراعی همان تفاوت بین اختراع فوق با موارد مشابه دیگر است که باید در همان چهارچوب و با جملاتی که قابل اثبات هستند، بیان شود.

در ادعانامه اختراع مزایا و قابلیت‌هایی که بر اثر عملکرد عناصر اختراعی هستند، بیان نمی‌شود.

در ادعانامه، ادعاها را شماره گذاری می‌کنند که در کل، ادعای شماره ۱ را ادعای مستقل و باقی ادعاها را وابسته می‌نامند که ادعاهای وابسته طبق ادعای شماره ۱ نوشته می‌شوند.

در ادعای شماره ۱ یا مستقل باید موضوع اختراع و ویژگی‌های اساسی آن که همان عنصر اختراعی است، آمده باشد.

ادعاهای وابسته برای روشن سازی نوع و ماهیت عنصر اختراعی که در ادعای مستقل آمده، نوشته می‌شوند.

طبق ماده ۱۱ آئین نامه اجرایی قانون ثبت اختراعات، طرح‌هاd صنعتی و علائم تجاری مصوب ۱۳۸۶، بایستی ویژگی‌های فنی قابل حمایت، نکته یا نکات نوآورانه مربوط به اختراع مورد نظر و حدود آن را با جملات قابل اثبات بیان کند. توجه داشته باشید ادعانامه اختراع یک محصول (فرآورده) یا فرآیند، شامل شرح عناصر جدید مورد ادعا و مشخصات فنی مربوط به هر یک از آن‌ها می‌باشد. مزایای حاصل از اختراع در ادعانامه ذکر نمی‌گردد.

ماده ۱۲: ادعا یا ادعاها ممکن است ناظر بر فرآورده، فرایند، فرایند دستیابی به یک فرآورده و یا ترکیبی از فرایند و فرآورده باشد، مشروط بر اینکه راجع به یک مفهوم اختراعی باشد.