تغییر در سرمایه شرکت ممکن است به شکل تقلیل و یا افزایش آن باشد. این تغییر به هر شکلی که انجام شود باید توسط مجمع عمومی فوقالعاده شرکت تایید و تصویب شود. تصمیمات این مجمع با اکثریت دو سوم آرا در جلسه رسمی تصویب میشود. لازم به ذکر است که افزایش سرمایه شرکت امری اختیاری است اما کاهش سرمایه ممکن است در برخی موارد به صورت اجباری انجام شود. در ادامه با جزئیات بیشتر به نحوه و شرایط افزایش یا کاهش سرمایه شرکت سهامی در موسسه ثبت شرکت سفیر صلح اشاره خواهیم کرد.
- برای افزایش سرمایه شرکت، باید سهام جدید صادر شود و یا مبلغ اسمی سهام موجود افزایش یابد. مبلغ اسمی سهام، مبلغ مشخصی است که در هنگام تاسیس شرکت با توافق موسسین در اساسنامه شرکت ذکر میشود.
- شرکت‌ها با اهداف مختلفی به افزایش سرمایه مبادرت می‌کنند. برای مثال، گاهی اوقات شرکت برای ادامه حیات و گسترش فعالیت خود به افزایش سرمایه نیاز دارد و یا اندوخته و منابع زیادی دارد که می‌خواهد متعلق به شخص حقوقی باشد و میان شرکا تقسیم نشود. علاوه بر این ممکن است شرکت قصد افزایش سهامداران را داشته باشد و یا صرفا با خرید جنس در ازای فروش سهام، سرمایه خود را افزایش دهد.
گزارش مبنی بر لزوم افزایش سرمایه باید توسط هیات مدیره و با تایید بازرسین دارای اعتبار در آن سال مالی، به مجمع عمومی فوقالعاده تقدیم شود. در این گزارش به دلایل ضرورت افزایش سرمایه و وضعیت شرکت از ابتدای آن سال مالی اشاره میشود. نکته حائز اهمیت این است که برای افزایش سرمایه شرکت، باید حتما قبلا از اقدام به افزایش، کل سرمایه اولیه در زمان تاسیس شرکت، تادیه شده باشد. در غیر اینصورت امکان افزایش سرمایه وجود ندارد. علاوه بر این افزایش سرمایه نباید از محل اندوخته قانونی شرکت انجام شود و صاحبان شرکت حق ندارند در این اندوخته به منظور افزایش سرمایه تغییر ایجاد کنند.
بیشتر بخوانید: ثبت تغییرات شرکت چگونه انجام میشود؟
- سند بانکی که نشان‌دهنده افزایش سرمایه باشد.
- نسخه‌ای از آگهی روزنامه
- صورت‌جلسه مجمع عمومی فوقالعاده مبنی بر تصویب افزایش سرمایه و تایید سرمایه قبلی و جدید شرکت
- اظهارنامه نشان دهنده افزایش سرمایه بر اساس فروش سهام جدید با امضای همه مدیران شرکت که در صورت دارا بودن امتیازات جدید باید به طور کامل در اظهارنامه به آن‌ها اشاره شده باشد.
- گزارش بازرس قانونی
- اگر بخشی از افزایش سرمایه غیر نقدی باشد باید تمام این سرمایه غیرنقدی تحویل داده و به تصویب مجمع فوقالعاده رسیده باشد. این تصویب باید با حضور صاحبان سهام در یک جلسه انجام شود و صورت‌جلسه آن به اظهارنامه افزایش سرمایه ضمیمه شود.
- سهام‌دارانی که اشخاص حقوقی هستند باید یک معرفی نامه از سوی نمایندگان آن‌ها به مدارک پیوست شود.
- شرکت‌های سهامی عام باید نامه عدم مشمولیت را از سازمان بورس دریافت به مدارک ضمیمه کند.
- افزایش سرمایه شرکت سهامی خاص باید در روزنامه آگهی شود تا همه صاحبان سهام از آن مطلع شوند. در آگهی روزنامه کثیرالانتشار به مبلع سرمایه افزایش یافته و مبلغ اسمی سهام جدید و تعداد سهامی که هر صاحب سهم امکان حرید آن‌ها را دارد به علاوه مهلت پذیره نویسی و نحوه پرداخت اشاره شود. گاهی ممکن است شرایط خاصی برای سهام جدید در نظر گرفته شده باشد که باید در آگهی به آن اشاره شود. این تشریفات برای ثبت شرکت سهامی خاص ضروری و الزامی نیست. زیرا تمام صاحبان سهام در جلسه تصمیم‌گیری در مورد افزایش سرمایه حضور دارند.
- در خصوص خرید سهام برای افزایش سرمایه شرکت، همواره حق تقدم با سهامداران قدیمی است. البته این حق قابل نقل و انتقال به ازای پول است. در برخی موارد هیات مدیره می‌تواند با پرداخت ارزش این حق، آن را از سهامداران سلب کند.
- در شرکت سهامی عام، کسانی که سهام بی نام دارند برای دریافت گواهی حق خرید سهام باید به مراکزی که توسط شرکت در آگهی معرفی شده مراجعه کنند. اما برای صاحبان سهام با نام، گواهینامه حق خرید به واسطه پست سفارشی ارسال میشود.
- درنهایت بعد از افزایش سرمایه باید اساسنامه شرکت اصلاح و سرمایه جدید در آن ذکر شود. این تغییر به اطلاع مرجع ثبت شرکت‌ها می‌رسد و در روزنامه رسمی برای اطلاع عموم چاپ میشود.
بیشتر بخوانید: انحلال شرکت غیر فعال چیست و چه شرایطی دارد؟
همان‌طور که پیش از این اشاره شده، کاهش سرمایه ممکن است اختیاری یا اجباری باشد. کاهش سرمایه می‌تواند از طریق تقلیل تعداد سهام شرکت انجام شود که در این حالت بدون کاهش مبلغ اسمی، صرفا تعداد سهام موجود شرکت کم میشود. یک حالت دیگر برای کاهش سرمایه، کاهش از طریق کاستن از مبلغ اسمی سهام شرکت است. در این روش سهام قدیمی شرکت باطل شده و سهام جدید با ارزش کم‌تر بین صاحبان سهام تقسیم میشود.
در برخی موارد ممکن است شرکت بیشتر از مبلغ مورد نیاز خود سرمایه داشته باشد، در این شرایط می‌تواند بخشی از سرمایه را کاهش داده و به شرکا بدهد. این کاهش سرمایه باید با پیشنهاد هیات مدیره و به شکلی انجام شود که به حقوق شرکا آسیب نزد و سرمایه شرکت از حداقل مبلغ قانونی که ۵ میلیون ریال برای سهامی عام و یک میلیون ریال برای سهامی خاص است کم‌تر نشود. بعد از این‌که این پیشنهاد تصویب شد و مورد تایید بازرسان نیز قرار گرفت باید در روزنامه رسمی شرکت چاپ شود.
ممکن است تقلیل سرمایه به دلیل زیان و حسارتی باشد که به شرکت وارد شده و سرمایه آن را کاهش داده است. در این صورت از مجمع عمومی فوقالعاده توسط هیات مدیره دعوت میشود تا درمورد شرکت تصمیم‌گیری کنند. در این جلسه برای انتشار سهام جدید، کاهش سرمایه و یا انحلال شرکت تصمیم گرفته میشود. اگر قرار باشد شرکت منحل نشود، باید در جلسه سرمایه شرکت را به نحوی که کم‌تر از حداقل سرمایه قانونی نشود، کاهش دهند.
